Gaintza: 1.008m | Ipar aurpegia. (Alluitz)

2017/03/04 | "Maite ditut gure bazterrak" abestiak esanahi haundia dauka niretzako, gure ondoan dauden mendi eta inguru guztiak asko maite ditudalako. Eta nola ez, Alluitz mendi magikoa.

Mendi hau inguratzen duen guztia da gure hurrengo erronka, bertako historia, igoera, bide eta izen ahastuak berriz berrezkuratuz. Alluitz baita orain gure txokoa. (Egoitz Elduayen).

Igoeraren deskribapena; Sagasta auzo eta Axpetik nabarmen ikusten igoera bertikal eta zuzena da hauxe. Hanka eta besoak ondo gogortzeko igoera indartsua. Sagastatik Larranora doan ardi edo ahuntz bidea erabiliko dugu igoeraren hasiera ondo aurkitzeko.

Bizpahiru harritza eta kanal pasa ondoren gora egiteko dagoen korridorearen azpian kokatuko gara, oso korridore estu eta estetikoa. Horma edo hesi itxura hartzen duen zatia hau atzean usteko alternatiba edo modua. Korridorea atzean utzi, eta ezkerrerantz doan ahuntz.bide zabala erabiliko dugu. Aitzinean inguruko zaharrek erabilitako bidea.

Orain berriz, igoera zuzen eta deserosoa daukagu aurretik. Biderik gabeko igoera luzea. Ertzaren azpian dauden pago bakartiak erreferentzia bezala hartuta egingo dugun igoera, berriz "zuhaitzen bidea", baina Gaintzaren iparraldean. (Untzillatx, zuhaitzen bidea.)

Pago bakartiak ondotik zeharkatu eta ertzaren azpian dagoen harritza batera hurbilduko gara. Hau da igoeraren zati aipagarriena.

Harritza zeharkatu eta ezkerrerantz doan belar-bide batetik igoko gara, igoerako azken pago bakartiaren ezkerretik. Pagoa atzean utzi, eta gora doazen plaka batzuen azpian azalduko gara. Aurrean, azken atal ikusgarria daukagu.

Eskuinera doan eskalada bide polit eta bertikala, Gaintzaren iparraldeak ondo gordetzen duen toki edo txokoa. Igoerak, hirugarren gradutik hurbil dauden bizpahiru erresalte ditu, hala ere, igoera ondo babesteko aukera ugari aurkituko ditugu.

Bukaera, gogorra bezain ederra.

Alluitz: 1.034m | Galdarea-ko arroa edo kanaletik. (Alluitz hegoaldea).

2016/11/12 | Alluitzeko hegoaldean dauden eskalada bideak alde batera utzi eta Galdarea ezproitik behera doan kanaletik igoko gara oraingoan, igoera zuzen eta bertikala.

Argi! eskalada regulazioak Alluitz Hegoaldean. LINK/PDF

Igoera basati honek badauka bere istorioa. Buruan bueltaka zegoen ideia edo erokeri bat zirudien.
"Crestas del Duranguesado" liburuko 51 orrialdean dagoen krokis zahar bat aurkitu nuen arte. Antonio Ferrer-en liburuak erokeria errealitatean bihurtzeko aukera ederra eskaini zidan. Urte askotan buruan marraztutako marra egia bihurtzeko aukera ederra. Krokisa oinarri bezala hartu eta igoera burutzeko momentu aparta.

Erdaraz "Pared Concava" izenez ezagutzen den hormaren azpitik doan arroa edo kanala. Galdarea-ko arroa, edo kanal zabala.

Igoeraren deskribapena; Igoera "Amilla" zelaietan hasten da, zelai berde eta oparoan gorantza eginez.  Aurrean Galdarea-ko amildegitik datorren harritza aurkituko dugu. Nola edo hala harritza alde batetik zeharkatuko dugu, atal honetan gora egitea asko kostatzen du eta. Ezkerraldean, "Cabra de Judas" izenez ezagutzen den ertza aurkituko dugu.  Alluitzek hegoaldean, dauden eskalada bide gogorrenetarikoa. 

Astiro astiro, harritzatik gora egingo dugu. Aurrean ditugun harri plaka batzuekin topa egin arte.
Itxuraz, gora egitea ezin dela ematen duen arren, eskuineko kanal batetik ondo igotzen da (III+/30m). Belarrez ondo jositako kanal nabaria da.

Kanala ondo igotzen da, eskuak ondo satzeko zulo ugari eta erosoekin. Kanala atzean utzi eta orain ezkerrerantza egingo dugu, beti Galdarea horma erreferentzia moduan hartuz. Lizar bakarti baten ondotik pasatu eta astiro astiro Galdarea hormatik behera dauden harri plakerata hurbilduko gara. Paizaiaz gotzatzeko atal aparta.

Metroak gora goazela, Galdarea hormara hurbiltzeko dauden harri-plakak aurrez aurre topatuko digutu. Itxuraz gaindiezina ematen duen atal arriskutsua da hau. Harri plaka hauek aurrean utzi eta ezkerrerantza doan korridore edo "tximinia" itxura duen lekutik "Cabra de Judas" ertzera hurbiltzeko dagoen bidea hartuko dugu (III / 30m). Eibartarren ezproiaren azpi azpian kokatuz. Galdarea arroaren perspektiba zabalagoa hartzeko toki zoragarria.

Ertzetik jaitsi eta berriz gora egiteko bidea hartuko dugu. Galdarea hormatik behera datozen harri-plakak ondo egiteko ez dago bide oso garbirik. Bidea intuizioa erabiliz egingo dugu. Beti ere bide erosoena topatuz.

Pixkanaka Galdarea hormara hurbiltzen joango gara azpian dauden 2 lizar ederren azpian kokatuz. Zuhaitzak, beti dira erreferentzia harriz jositako atal kaotiko honetan. Azpian amildegi izugarria dago beraz kontu handiz hartzeko atala izango da honako hau.

Orain, eskuinera nabarmen ikusten den Korridore mixto bat topatuko dugu. Bidearen erdian lauzpabost Lizarrek apaintzen duten korridorea mixtoa.

Korridore mixtoa, hau da, harriz eta belarrez hornitutako korridore zikina dator orain. Bidean harkaitz-zubi asko aurkituko ditugu bidea ondo babesteko, eta erdi erdian lizar ederrak bilera egiteko. Gora egitea argi ikusten ez badugu, lizarretatik behera rappela egiteko ondo dagoela ematen du. Aukera ona, hemendik alde egiteko.

"Crestas del Duranguesado" liburuan agertzen den krokisa.

Igoera basati honek badauka bere istorioa. Buruan bueltaka zegoen ideia edo erokeri bat zirudien.

"Crestas del Duranguesado" liburuko 51 orrialdean dagoen krokis zahar bat aurkitu nuen arte. Antonio Ferrer-en liburuak erokeria errealitatean bihurtzeko aukera ederra eskaini zidan. Urte askotan buruan marraztutako marra egia bihurtzeko aukera ederra. Krokisa oinarri bezala hartu eta igoera burutzeko momentu aparta.

Lizar multzoa atzean utzi, eta aurrean igoerako irtengune aipagarri eta zailena aurkituko dugu; irtengune horizontal eta mixtoa. (III+/ IV / 30m) 

Irtengunea ez da erraz egiten, eskuak erabiltzeko leku mugatua baita. Nola edo hala, irtengunea pasatu eta korridorearen azken atalean sartuko gara. Atal belartsu baina lasaiagoa. Kokuzkulu-ko kanalarekin bat egiten duen leporaino doan tartea da hau.

Lepotik kokuzkulu kanalera jaitsi eta Alluitzeko tontorrera doan bidea jarraituko dugu. Oraingoan bide lasaia izango dugu. 

Alluitzeko tontorrean arnasa ondo hartu eta egindako bidea ondo miresteko aukera izango dugu. Igoera alpino eta sufritua Alluitzeko hegoaldean dagoen atala. Galdarea hormaren kanal zabal eta bertikala.

Jaitsiera berriz, Artolatik datorren bide "klasiko"-a hartuta egingo dugu .

Mapan, igoera.

Alluitz;1.034m | Iparraldeko ertza.

2016/10/29 | Urteak pasa dira  lehenengoz Alluitzeko iparretik igo nintzela. Durangaldeko mendietan aurkitzen den atal basati eta ederrenetarikoa. Ondo babestu beharreko leku zoragarria.

Orduak sartu ditugu ipar aurpegi hau ondo aztertzen, dauden aukera guztiak ondo ikertu eta probatzen. Guretzako, mendian eta mendiaz gozatzeko leku aparta.

Azkenean, Bizkaia, Gipuzkoa eta Arabako hiru mendizale amorratu elkartu gara igoera eder hau burutzeko (Gotzon, Egoitz eta Javier). Taldean azkena, eta Arabatik, Euskal-Herriko ertzak ondo ezagutzen dituen; Javier Iturritxa.  "Aristas y crestas de euskal herria" liburuaren idazle eta egilea. Plazer haundia, Durangaldeko altxorrak berarekin elkarbanatzea.

Bere liburua: https://www.libreriadesnivel.com/libros/aristas-y-crestas-de-euskal-herria/9788482164519/

Igoeraren deskribapena;  Sagastatik eta Axpetik nabermen ikusten den ertz luze eta potentea da. Olarreta hormaren azpian hasi eta Alluitzeko tontorraren ondoan bukatzen den ertz bertikala.

Ertzaren hasierara heltzeko hiru modu ditugu. Lehenengoa; Axpetik Gailanda baserrira doan autobidea hartu, eta Gailanda baserritik gorantz doan baso-bide igotzea da . Bigarrena, Sagasta auzotik Alluitz azpiko Olarreta hormara doan bidetik igotzea da. Azkena berriz, Artolako lepotik Sagasta auzora doan mendi-bidetik Olarretako hormara hurbiltzea da.

Ertz integrala egiteko asmoa daukagunez, Olarretako horman dauden eskalada bideak ondo aztertu eta lehengo ezproia zuzen zuzenean igotzen duen eskalada bidea egingo dugu. Gure kasuan, “Larau” izena duen eskalada bidea. V+ graduku eskalada bidea. 60m inguruko luze eder bat. Ezproi honen ipar aurpegiko bide zailena.

Olarreta sektorea.

Lehengo bilera Olarretako ezproia bi zatitan banatzen duen lepoan egingo dugu. Olarretako ertzaren perspektiba osoaz gozatzeko toki aparta da hau. 

Abadaiñoko toponomia liburua I.  / 158 orria.

Ezproia banatzen duen lepotxoa eskalada klasikoan egin eta bigarren luzearekin hasiko gara. Gainean "Olarreako ezproiaren bidea" izenez ezagutzen den ertz basatia.

Ertzak ematen dituen zailtasun guztiak egingo ditugu, ertza bapo bapo aprobetxatuz. 60m inguruko luze ederra. Laugarren graduku irtengune ugariekin egiten den luzea da, gora egiten asko gozatzen den atala.  Gora goazen bitartean, arkaitz zoragarria aurkituko dugu,  seguruak ondo sartu eta instalatzeko pitxadura ugarirekin. 

Bigarren bilera, ertza asko lasaitzen den lepotxo batean egingo dugu. Arkaitzak ondo babesten duen arroka zubi eder batzuk ondo aprobetxatuz. Leku eroso eta aproposa.

Hurrengo luzea, errazago egiten da. 30m inguruko luze bertikala eta erosoa. Azken bilerarako berriz, ondo ikusten den katai bat erabiliko dugu. Arkaitz haundi baten ondo ikusten den instalazioa zahar bat. Olarreta sektorean dauden eskalada bide gogorrenak bertan bukatzen dira. Talaia paregabea.

Materiala ondo banatu eta hurrengo atala ensanblean egingo dugu. Landaluzetako ormetatik gora doan atal zoragarria. 100m inguru dituen atala, bigarren eta hirugarren graduko irtengunez josita dagoena. Alluitzetik Anbotora doan ertza ondo miresteko eta gozatzeko leku aparta..

Azkenik, eskalatzeko materiala gorde eta ertza ahal den guztia aprobetxatuko dugu, infernuko zubiaren ikuspegi eta perspektiba bereziaz gozatuz. Bidea Alluitzeko tontorraren ondoan bukatuko dugu. Berriz etxean, Alluitz-eko tontor maitean.

Jaitsierarako, Artolako lepotik datorren bide harrunta erabiliko dugu. Gero Sagasta auzoraino doan bidea erabiliz.

Laukian, ertza.

Alluitz:1.034m | Labar txikietako ertza. (Eskalada klasikoa).

Oraindik badauzkagu altxor ederrak gure mendietan, Alluitzen hain zuzen. Iparrerantz ematen duen aldean ondo gordetzen den ertz estetiko eta basatia. Eskalada klasikoan egiten den igoera ederra.

Kostatu da, baina kanalaren izena berreskuratzea lortu dugu. Askok Askafe moduan ezagutzen duten leku edo atala, halaxe izendatzen baitu Antonio Ferrer mendizaleak "Crestas del Duranguesado" liburuan. Sagasta eta Axpeko auzoekin hitze egin, eta toponimia berreskuratzeko ahaleginean nabil. Gure baso eta mendietan arbasoek erabilitako izenak berreskuratzeko ahaleginetan. Horregatik, Askafe izena alde batera utzi, eta "Labar txikiak" deituko diogu paraje honi, bere jatorrizko izena baita.

Orduak bota ditut Ferrer eta bere lagunak "Askafe" moduan izendatutako kanalaren babesean, ertzaren aukerak ondo aztertzen. Ertza, Artola-ko lepotik Alluitzera doan bidearen eskuinean aurkitzen da. Labar txikietako kanala-ren ezkerreko horma hain zuzen. Urrunetik oilar gandorra itxura duen ertz estetikoa. 

Igoeraren deskribapena:Ertzaren oinarrira heltzeko aukera asko daude. Baina ertza ondo hartzeko, Artolako lepotik da igoera zuzenena. 

Lehenengo zatia oso erraz igotzen da, eskuak ondo berotzeko leku apropos eta jolasgarria. 50m inguru aurrerago, eskalatzeko materiala prestatu, eta lehenengo bilera jarriko dugu.

Lehenengo luzea ederra eta jolasgarria. Kareharriz osaturiko bi plaka handi eta ederrak. Interguneak ondo babesten dira arteka-trabagailuak erabiliz. Luzea, lepo itxura hartzen duen zati batean bukatuko dugu. Hemen, bigarren bilera jarriz.

"Aipatzeko, lehenengo luzearen erdialdean, aitzinean erabilitako hiltze zahar batekin topo egin dugula. Hiltzea ez da fidatzekoa, oxidoaren eraginez oso itxura eskasa du eta."

Hurrengo gunea hiru luzetan bananduko dugu. Ertz osoaren eskalada eder eta interesgarriena. 30m inguruko hiru luze ederrak, IV+ graduko intergune ugariekin hornitutako luze politak. Eskalada aurrera doala, intergune edo erresalte batzuekin argi ibili beharreko lekua, kareharri apurtu eta itsusia ugaria baita.

Erabilitako materiala: Kaskoa, arnesa, 60 m soka, arteka trabagailu, trabagailu mekaniko, zintak eta espresak.

Bosgarren bileratik gora ensamble moduko eskaladan segituko dugu. Ertzaren azken zatiarekin gozatuz. Paisaia dotorea Alluitzen bihotzean.. Materiala batu, eta Alluitz tontorrera heltzeko biderik zuzenena hartuko dugu.

Zirkuluan ertzaren kokapena.

Ertza.

Untzillatx: 941m | Algorriko kanal eta diagonala.

2016/01/26 | Denok ezagutzen ditugu Untzillatx-eko hegoaldean aurkitzen diren eskalada bideak, eskaladan gozatzeko leku aparta. 

Informazio ederra aurki dezakegu Untzillaitz-Sur izenez ezagutzen den web orrialdea: http://www.untzillaitz-sur.com/

Mendebalde aurpegi ezezaguna, igoera deseroso eta alpinoak ondo gordetzen dituen alde ezkutua.

Sei hilabetez eskalada debekuak ondo babesten duen txokoa. Untzillatx-eko beste bitxikeri bat.

Untzillatx-eko hego mendebalde aurpegia; Igoera Mañaria behean hasiko dugu, harrobien ondo ondoan (Durangoko irteera ondoan). Larreakapanaga baserrira doan bidea hartu eta segituan aldapa gora eginez. Baserritik Unztillatx tontorrera dioan bide klasikoa hartuko dugu, 15 minutu inguru geroago lehenengo harritzarekin topa eginez. Pinu artean eta bidearen eskuinean somatzen den harritza zabala. Harritza gainetik nola edo hala pasatu eta pinudi aldapatsu batetik segituko dugu. Untzillatx-eko lehenengo hormak azpi azpitik zeharkatuz.

Aurrera goazela, basoak desagertu eta harri eta hormak hartzen dute protagonismo osoa. Harritza multzoak behin eta berriz zeharkatuz. Ekialderuntz segituko dugu, Algorriko kanalaren bila. Kanal zabal eta estetikoa, ezkerrean horma handi batez apainduta, eta eskuinean berriz, ertz zorrotz batekin babestua.

Kanal luze eta gogorra, harritza handi batez ondo estalia. Zailtasun puntu batekin igotzen den kanala. (Fraileburu-ko ertza inguruan amaitzen den kanala).

Kanelatik Mugarraren ikuspuntua ederra aurkezten zaigu, igoera erabat apaintzen. Kanalaren azken txangoan, eta ezkerreko horma handien artean, ezkutuan, aurkitzen da hurrengo zatia.

Ezkerrerantz eta diagonalean doan igoera polita. Kataluinan, Pedraforca-ko (Pollego Inferiorior) diagonalaren antza hartzen du (Hau errazagoa). Diagonalean gorantz egingo dugu, lepo hantza duen zati batera heldu arte.

Paisaia hemendik zoragarri eta basatia bihurtzen da, ahuntzen, sai, eta arranoen bizileku ederra. Harriz inguratutako zatia, eta kaos itxura hartzen duena.

Orain bidea desagertu eta intuizioak hartzen du protagonismo oso osoa. Astiro, gora egin eta Fraileburutik datorren ertza aurkituko dugu aurrez aurre. Lenago, tximenea edo korridore mixto batetik gora eginez.

Araututako gunea Untzillatx Mendebaldean (B-5).

Ertza ondo igotzen da eta zabal zabala aurkezten zaigu aurretik. Berriz Kaos itxura duen ertza, harri handi eta blokez osaturiko atala. Astiro astiro gorantz egin eta hurrengo zati aipagarrienera helduko gara. Obelisko itxura duen bloke baten azpian kokatu, eta ezkerretik irteten den tximenea mixto batetik igoko gara, arrakala ugariak dituen erresaltea erosoa (III).

Erresalte bertikala behean utzi eta berriz eskuekin laguntzarekin gora egingo dugu. Oraingoan, plakak dira nagusi. Kurutzeta azpira heldu baino lehen, ondo igotzen den gunea. Azpian, hamildegia. Eta Algorriko kanalaren ikuspegi ederra.

Kurutzeta sektorea eskuinean utzi, eta ezkerretik gora zuzen doan korridore bat igoko dugu. Eskuekin gozatzeko azken metroak. Eta gutxira, ertzaren gainean aurkituko gara.  Mañanaritik datorren igoera klasikoaren bidearekin bat eginez. Untillatx-eko tontorreraiño metro batzuk bakarrik falta zaizkigu.

Jaitsierarako berriz, Mañarira doan bide klasikotik jaitsiko gara.

 Larreakapanaga eta Untzillatx, bidetik.

Alluitz: 1.034m | Ziertziako urkuluko kanaletik. (Ipar Aurpegia).

2015/11/01 | Urkiola-ko parke naturalean eskalatzeko zeuden debekuak amaituta (LINK), gure mendiek eskaintzen duten alternatiba edo aukerak ondo gozatzeko ordua heldu da. Gogo asko nituen Ziertziako Urkuluko kanala errepikatzeko, igoera zuzen eta bertikala Alluitz-etik Anbotora doan ertzeraino.

Nondik izena? Patxi Galé adituaren laguntzarekin Iparraldeko kanal hau Ziertziako urkulu kanala izenaz bataiatu dugu. Abadiñoko toponomia mapa eta liburuetan informazioa ondo miatuz.

Igoeraren dekribapena: Autoa Atxondoko Axpe auzoan utzi eta Gailanda baserrira doan bidea hartuko dugu, 2 km dituen  ibilbide lasaia. Axpe auzoaren bihotza zeharkatzen duen bidea.

Gailanda baserrira heldu, eta gorantz doan bidea hartuko dugu. Beti Zorrotzako gailurraren azpian dagoen hamildegiaren ingurutik (Alluitz-etik Larrano puntara doan ertzean aurki dezakegun gailurra).
Pinudiak zeharkatu eta kobagorritte-ko iturrira helduko gara. Orain dela urte batzuk barriztatutako leku zoragarri bat atxa haundien azpian. Orain gorantz doan hesi baten eskumatik igoko gara, ganaduarengandik (ardi eta ahuntzak) babesten duten tarte edo pagadi gazte bat ondo kontserbatseko erabiltzen den hesia hain zuzen.

Gora goazela, hirurogei metro inguru gorago, ezkerrerantz egingo dugu. Orain ahuntz-bide bat hartu, eta elorriz inguratutako paisai eder bat zeharkatuko dugu. Ahuntz eta ardientzako, gordeleku moduan erabiltzen duten toki lasai eta ederra. Gorago, kanal harritsu bat aurkituko dugu, kanala igo eta Anbotoko mendilerroaren lehen hesi haundia gaindituko dugu. Aurrean eta goiko partean, Alluitz mendiaren iparreko pareta ikusgarria.

Zelai bertikalez jositako toki batetik ekingo diogu orain eta gorantz egingo dugu eskuak erabilita. Hagin esanguratsu batera heldu,  atzean utzi eta ezkerrerantz doan ahuntz-bide bat erabiliko dugu Ziertziako kanaletik jaisten den harritzara heltzeko.

Toki ikusgarria da hau. Kanalaren azpian gaude orain. Perspektiba ikaragarria daukagu harritzaren hasieran.  Hasierak ez dauka inungo zailtasun aipagarririk, harritzak  igotzeak suposatzen duen zailtasuna baino ez. Oso motel igotzen den tartea da.  Metroak aurrera egin eta kanala estutu egiten da, bedarra protagonista bihurtuz. Nola edo hala, gora egin eta lehenengo intergune edo erresaltera iritsiko garau, erraz igotzen den tartea da hau.  Materiala jantzi (kaskoa derrigorrezkoa), eta lasai egingo dugu gorantz. Azpian amildegiak, gaur egun, bedarrez estalitako kanala denak, txirrista forma ikusgarria hartzen du. Argi ibiltzeko lekua da hau.

Astiro astiro eta arreta handiarekin metroak igoko ditugu kanalean barrena,  hurrengo intergune edo erresaltera heldu arte. Bigarren intergunea izango da hau, ezkerretik egingo duguna. (Piolet batekin hobeto egiten dena.) Erresaltea atzean utzi eta kanalaren alboetan pago bihurritu batzuk agertuko dira, denbora eta eguraldiaren eraginez oso itxura berezia dutenak. Talaia zoragarria hau, paisaiaz gozatzeko.  Gainean berriz, azkenengo zatia.

Orain kanala zerbait zabaltzen da, baina metro batzuk gorago kareharriz eta belarrez osatutako hesia aurkitu dugu arrez aurre. Igaroezina dirudien pareta mixtoa da eta  bost metroko erresaltea dueña. Hirugarren graduko zatia edo tartea. Gainean eta pago  batean, basbesteko aukerarekin.

Erresaltea behean utzi eta berrogeitahamar metro inguruko intergune jarraiak aurkituku ditugu, eskuak erabiliz erraz egiten diren pausuak. Baina argi ibili, bidea ondo jarraitu behar delako, hau ez da paretan gora galtzeko lekurik aproposena. Gure azpian beti, Ziertziako arroa ikusiko dugu.
Bukaera, eskumar,a horizontalean egiten da, Urkuluko leporaino (Ziertziako urkulue).

Alluitz-era heltzeko, ertz integrala egiteko aukera dugu orain. Bitartean, infernura zuzen zuzen doan zubia zeharkatuko dugu. Infernua barik, Alluitz mendiaren tontorra aurkituko dugu bertan.
Jaitsierarako berriz, Artola-ko leporaino doan bide klasikoa hartuko dugu. Beranduago, Axpe auzoraino heltzen den mendi ibilibidea jarraituz.

------------------------------------------------------------

 - Iraupena: guztizkoa: 2h 50' (Geldiuneekin)

 - Zailtasuna: Zaila.

 - Distantzia: 9,6 Km (+/-)

 - Gorabehera: Gorabehera positiboa: 1.025m (+/-)

 - Mendi Ibilbidea: Axpe Auzoa - Gailanda Baserria - kobagorritte-ko iturria - Ziertziako Kanala - Urkuluko lepoa - Infernuko zubia - Alluitz - Artolako lepoa - Axpe Auzoa 

------------------------------------------------------------

Gailandatik gora daude pinudietatik.

Udalatx:1.120m | Ekialdeko Aurpegia, edo ekialdeko ertza. (Cara Este).

201/10/26 | Urte asko dira Udalatx ingurutik nabilela, eta nola ez; gozatzen. Inguruko beste jende askoren moduan. Oraingoan, Ekialde aurpegiko igoera eder eta zuzena, Arrasate ingurutik ondo ikusten den igoera zoragarri eta aipagarria. Azpimarratzeko, aurpegi honek gordetzen duen baso oparoa. Arttialde eta Garbitzaz (Arbutus unedo) osatutako baso majikoa. Udalatx mendian beste bitxikeri bat.

Igoeraren deskribapena; Igoera, Aintzinaiko Santutxo harrobiaren azpian hasiko dugu. Harrobia, denboran tusita egon de arren, gaur egun lurrez beteta dago. Udalatx-ek ekialdean daukan beste ebakiondo itsusi bat. 

Autoa Meatzerreka elkartearen ondoan utzi eta harrobiaren bila joango gara. Arrasatetik Elorriora doan bidea zeharkatu eta harrobiruntz doan bidea hartuko dugu. Minutu gutxitan harrobiaren puntu gorenean azalduko gara, orain lurrez beteriko harrobia. Harrobiaren eskuinetik gorantz doan ardi-bidea hartu eta artadian barneratuko gara. Ondo zainduta dagoen Artadi eder bat,goroldio eta kareharriz hornitutako inguru zoragarria dugu aurretik.

Bidea agertu bezain laster desagertu egiten da.  Sena erabiliz gorantz egingo dugu ohian itxura duen artadi ederretik. 80 metro gorago lehenengo harritza horizontala zeharkatu behar da, leku basatia benetan.  Harritza atzean utzi eta "Lurgorri" izenez ezagutzen den toki batera helduko gara, lurrak kolore gorriz jazten dira toki honetan.

Artadia pixkanaka atzean geratzen joango da eta igoera, maldatsuagoa bihurtuko da.

Aurrean, Lurgorriko koba ederra aurkituko dugu, gaur egun ahuntz eta ardiak aterpe moduan erabiltzen dutena. Koba ezkerrean utzi, eta gora doan ertz zabala hartuko dugu. Eskuak ondo berotzeko tartea.  Gorago, Antzuetako atxak eta bere arroa.

Ertza lasai hartu eta goruntz egingo dugu, oztoporik gabeko tartea bait da. Kareharri inguru zoragarria.

Antzuetako atxak eta arroa ezkerrean utzi eta "Mankulebarreko" ertzetik gora egingo dugu orain. Lehenengo intergune aipagarrienarekin parez pare aurkituz. IIIº. intergune mixto bat, eskuekin ondo heltzen den txangoa. Nola de hala metroak goruntz egingo ditugu eskuekin lagunduz, espoloi itxura duen muinoaren tontorrenaino Azpian berriz, Antzuetako arro edo hamildegi zabala.

Tontortxoa atzean utzi, eta aurretik ertza zerbait estutzen da. Oraingoan, Mankubarrene-ko ertz tartea,  Udatatx-eko ekialde aupergi hutsean.

Ertzean aurrera jarraitu, eta "Asentziko ezpanak" izenez esagutzen diren lekura helduko gara. Urrunetik (Ekialdetik) bi ezpanen antza duten ertza bereizgarriak somatzen dira.  Metro batzuk aurrerago, Udalatx-eko gailurra. 

Kokapena.

Jaitsieran berriz, kanpazar porturaino doan bide klasikoa  hartuko dugu. Harrobiaren bukaeran, Santutxo harrobiraino doan baso-bide bat hartuko dugu.

Untzillatx:941m | Ipar Aurpegia > Zuhaitzen bidea.

2015/10/17 | Berriz etxe ondoko mendietan gozatzen. Oraingoan Untzillatx mendiko ipar aurpegi bertikalean. Azpaldian buruan izandako mendi igoera izan da eta mendia ikustean marra zuzena imaginatzen nuen Iparralde aurpegi ederrean. Pentsatu, aztertu eta egin. Untzillatx-eko iparraldean, "zuhaitzen bidea" deritzona. Zergatik? 3 zuhaitz erabili ditudalako erreferentzia moduan "marra" imaginario edo igoera hontan. 

Igoeraren deskripabena: Mendiola auzotik Agirre baserrira doan bidea hartuko dugu. Agirre baserrira heldu baino lehen, ezkerretara dagoen pinudi gazte batzuekin topo egin eta gorantz jarraituko dugu, baso osoa zeharkatuz. Gorantz goazela,  Untzillatx-eko ipar paretak somatuko ditugu gainean. Itxuraz, igoerarik ez duen ipar aurpegia. Basoa atzean utzi eta aurrean, ardiak eta ahuntzak basora ez jaisteko erabiltzen de hesia, gainetik pasatuko dugu. Jarraian, kareharri multzo izugarria, kaosa.

Igoera osoan eta erreferentzia moduan, 3 arte (Quercus Ilex) eder erabiliko ditugu. Horregatik izena, zuhaitzen bidea da. Lehenengo metroak eskumatara egingo ditugu igaroezina ematen duen harresiaren azpitik. Noizbeinka, edozein ezusteko gertatu ahal dela kontutan hartuta, lurrera ondo ebatzeko eskuak libre eraman badaezpada. 

Pixkanaka eta diagonalean (mendebalderuntz) gora egingo dugu, beti bide erosoena aukeratuz. Gainean, gure lehenengo erreferentzia begiztatuko dugu, arte bakarti eta aparta. Artearen azpian (120 m +/-)  ondo jartzea komeni da, igoera edo tarte honen perspektiba hoberena izateko. Aurrean malda garrantsitsua hasten da, intergune erraz eta polit batekin. Harri plaka erosoa, artekaz gainezka dagoena. (4m/IIº+). Intergune edo erresaltea gaindituta eta metro batzuk aurrerago gure lehen deskantzua hartuko dugu. 

Bigarren tartea, zuhaitzetik zuhaitzera doan igoeran hasten da. Lehenengo pausoak erraz egiten dira. Kanal estu batera helduko gara, hain zuzen, kareharri eskailera itxura duen tartera. Hiruzpalau intergune dituen kanala da, asko jota IIº+, baina bertikal bihurtzen den zati edo igoera zuzena. (Ezkerretik, harritza zabal batetik kanal estu hau saihestu daiteke). Kanala azpian utzi, eta ertz antza hartzen duen sektore batera helduko gara. Beste metro gutxi batzuk aurrera eta hurrengo artea-ren ondoan agertuko gara. Bi enborrez hornitutako arte zahar eta ikusgarria.

Hirugarren partea. Orain, Utzillatx mendiak duen baso oparo eta ederra dugu begibistan. Pagadi hostotsu eta magikoa. Baina aurretik, eta pagadiaren azpian, hurrengoko zailtasuna. Kareharri plakak dira, 20/25m inguruko plakak. Arteka eta pitzaduraz beteriko plaka luzea, pare bat seguru sartzeko (arroka zubiak) leku aproposa. 3 intergune aipatzeke. Lehenengo, plaka luze eta zabala (IIº+). Bigarrena berriz, tximinia itxura duen kanal estua. 

Ezkerrean haitz eder batekin agertzen den igoera bertikala. Inteeran lizarra bakarti batekin hornitua, zinta batekin babesteko leku aproposa. Atzean zailtsaun haundiena utzi eta pagadia berrogei metro gorago agertzen da. Kanal belartsu batetik igotzea bakarrik falta zaigu (IIº) pagadiaren barneraino sartzeko. Pagadian zehar gora egingo dugu Untzillatx-eko gailurraren gutunontziarekin topatu arte.

Jaitsieran berriz, Labaroko atera hurbildu eta Eguzkiarreko harritzaren gainean dagoen korridorea edo kanala erabiliko dugu. Oso jaitsiera arina eta zuzena da Atxartera heldu arte.

------------------------------------------------------------

 - Iraupena: guztizkoa: 2h 45' (Geldiuneekin)

 - Zailtasuna: Zaila

 - Distantzia: 5,2 Km (+/-)

 - Gorabehera: Gorabehera positiboa: 790m (+/-)

 - Mendi Ibilbidea: Atxarte harrobia - Mendiola Auzoa - Agirre Bserriko pinudia - Ipar Aupergia - Untzillatx tontorra - Labaroko Atea - Eguzkiarreko Harritza - Atxarte harrobia.
------------------------------------------------------------

Agirre baserritik gora dagoen pinuditik.

Astxiki: 785m | Ipar-mendebaldeko ertza | Arista o Cara Noroeste.

2015/10/25 |Astxikiko iparmendebaldean aurkitzen da igoera eder eta basati hau. Atxarteko harrobien gainean dagoen ertz zabala hain zuzen ere. Urte asko dira Atxarteko  inguruetan gabiltzala.Akaso Euskal Herri osoko mendizale asko gara bertara hurreratzen garenak. Eskalatzeko leku aparta dira Atxarte eta bere inguruak.  Aspalditik daukat igoera hau egiteko asmoa. Durangaldeko ertz aipagarrienen bateratze bat egitea, buruan daukadan ideia bat da eta agian epe labur batean burutuko dudana.

Igoeraren Deskribapena; Atxarteko harrobian hasten da igoera, ermita eskuinean utzi eta gorantz doan bide ezaguna hartuz.  Eguzkiarreko pareta eskuinaldean utziko dugu. Gora goazela, Artolako bide klasikoa eskuinean utziko dugu, eta ezkerrerantz doan bidea hartuko dugu. Usukobeta harritzaren azpitik doan bidea zeharkatzen, elorri eta txilar hostotsuak saihestuz. Gainean Astxikiko eskalada klasikoenetariko batzuk aurkituko ditugu (Ezkerreko horma deritzon sektorea; LINK), eta Usokobetako harritzaren kanal zabal eta apurtua. Aurrera jo behar dugu, "ezkerreko horma" deritzon sektorearen azpitik iparmendebaldeko ertzaren bila, ahuntz bide estu eta zikinetik. 

Aurrera goazela, “Kobailuna” ederra aurkituko dugu ertz zabalaren azpian, ahuntzak aterpe moduan erabiltzen duten haitzuloa. Bisita labur bat egin eta ertzaren bila goaz, beti ere sena erabiliz. 

Orain, harrobiak azpian ditugu eta aurrean berriz, Astxikiko ertz zabala. Igoeraren lehen zatia erraza da, txilar eta elorriz (zuri eta beltzak) estalita dagoena. Gora goazela, lehenengo intergune edo erresaltea ikusiko dugu lehenengo aldiz, izengabeko espoloiaren hasieran. 

Intergune hau, 5/6 metro inguru dituen tarte bertikal mixtoa da. (harri eta belar korapilatsua ), IIIº. gradua izango duen erresaltea. 

Pixkanaka lehenengo muino edo espoloi-aren azpira hurbiltzen goaz. Lehenengo erresaltea lasai hartu, eta astiro gorantza egingo dugu eskuak erabiliz. Azpian Atxarteko hamildegi eta harrobiak ditugula. 

Erresaltea atzean utzi, eta kanal belartsu batetik igotzen da, espoloiaren ezkerreko lepo batera iritsi arte.  Leku zoragarria!. Lepo estua atzean utzi (Artea erreferentziatzat hartuta) eta eskuineko paretatik goaz oraingoan; intergune erraz eta jarraituak gaindituz (IIº+). Aurrean “Pago bakartia-ren lepoa”, Atxarte inguruko paisaia miresgarri eta dotoreena. Paisaia dastatzen geratzeko leku paregabea.

Aurrean berriz (Gainean), hurrengo txanpa; Atxurdin-gaina. 

Ertzaren bigarren zati aipagarriena eta Astxiki gailurraren anai txikira heltzeko bidea. Tarte harritsua eta erresalte aipagarriena IIIº. gradukua izango da. Kareharri aparta. Ertz osoko zati ederrena.

Metroak gora goaz paisaia ondo daztatuz.  Atzean Atxarte eta Urkiola inguruko paisai dotoreenetariko bat dugula. 60 m inguru geroago, erresaltearen azpian kokatu eta eskalatzen hasiko gara. Gozatzeko zati edo luze aipagarriena (6 m/IIIº). 

Intergunea azpian utzi eta kanal estu batera helduko gara, 80 m inguru dituen kanal belartsua. Orain, gora egiteak errazagoa ematen badu ere,  argi bili beharreko lekua da azpian (iparraldean) dugun hamildegia ikusita.

Azkeneko pausoak eman eta konturatu orduko Atxurdin-gaineko gailurrera helduko gara. Astxiki mendiguneko anai txikia. Metro batzuk beherago, harriz beteriko kanal zabal batetik jaitsiko gara; astxiki eta Atxirdun-gaina banatzen duten leporaino. Lepotik, ardiak erabiltzen duten bidea jarraituko dugu Astxikiren gailurreraino. 

Jaitsieran, Artolara eta Atxartera doan bidea jarraituko dugu. 

Egindako Ibilbidea.

------------------------------------------------------------

 - Iraupena: guztizkoa: 1h 58' (Geldiuneekin)

 - Zailtasuna: Zaila 

 - Distantzia: 3,2 Km (+/-)

 - Gorabehera: Gorabehera positiboa: 680m (+/-)

 - Mendi Ibilbidea: Atxarte harrobia - Ezkerreko horma "sektorea" - Iparmendabelde-ko ertza - Atxurdin gaina - Astxiki - Artola - Atxarte harrobia.

------------------------------------------------------------

Untzillatx: 941m | Mendebalde aurpegia / (Negu giroan).

17/02/2015 | Urte hasiera bikaina etxe ondoko mendi zurituetan, eta oraingoan berriz beste igoera eder bat Untzillatx-era. Berriz "klasikoetatik" ihes egiten.

Denbora izan da igoera honen berria lehenengoz izan nuela,  "Gorri81" foreroaren  (Mendiak.net) eskutik  aipatutako argazki eder bat izan zen, ondoren "Juanra Madariaga" alpinista eta idazleak "Ibilkari" mendiko kanalean idatzi zuen artikulua. Eta azken hau nahikoa izan zen berriz Untzillatx ingurura bueltatzeko, aitzaki ederra, bai jauna!

Igoera berezi eta alpinoa etxetik oso gertu, azken txanpan korridore eder eta luzea gordetzen duen bitxikeri polit bat Mañari inguruan.

Hemendik dator: 

>>  http://kanalak.berria.eus/mendia/blogariak/890/untzillaitz << (Juanra Madariaga) 

>> http://www.mendiak.net/foro/viewtopic.php?p=658050#p658050 << (Gorri81 / Arkaitz)

>> https://vimeo.com/119127119 << (Igoeraren bideoa)

Horiz, egindako bidea. 

Gorriz, Anti-Recios bidea. (Arkaitz, Fabio, Jon eta Markel)

Igoeraren deskribapena: Igoera zuzena Untzillatxeko mendebalde aurpegian. Beste igoera basati eta ederra Mañariko mendien artean. Harrobietan, mañariko mendiak duten gaixotasun sendaezinen ondoan hasten da igoera. Lehenengo ibilbidearen atala,  baserri bide inguruetatik doa,  ondoren tontorrera doan bide "klasiokoare-kin" bat eginez.

Orain bideak pinudiak zeharkatzen ditu, harrobitik datozen zarata edo  leherketak  ingurumena zikintzen duen bitartean. Gaixo aurkitzen da Untzillatx. 

Oraietako lepora heldu baino lehen, eskuinera doan ibilibide estu bat hartu behar da, ganaduak batzutan erabiltzen duen bidea. Gutxira, bidea desagertu eta goiko atx-etatik datorren harritza zeharkatu behar da, ondoren pinudi maldatsuan sartzeko. Pinudi gainean aurkitzen da Mendebaldeko hamildegia, eta igoerarako dauden aukera edo bideak.

Hamildegian barneratzeko, mendiko ganaduak (ahuntz eta ardiak) erabiltzen duen bide estu eta buztintsua hartuko dugu. Bide maldatsu eta ederra, Artiaz apindutako atala. Metrok batzuk gorago, harritza zabal eta luze bat zeharkatu beharra dago, beti diagonalean (eskuineruntz) , korridoeraren azpian dauden zuhaitzak (arteak) erreferentzia moduan edukiz.

Igoera ez da lasaitzen, eta eskuak beti prest daude lurrera edozein momentutan botatzeko. Astiro eta prisa gabe gora egiten da, kanal zabal baten azpian jarri arte. Erresalte erraz bat igo (4m/II+) eta kanal bete betean murgiltzen gara. Kanalean edurra ondo finkatuta badago, gozatzeko leku aparta da. Goian berriz, tontorrera doan ertz luzetik jaisten diren plaka ederrak disdiratsu dauzkagu, gordeleku eta jolastoki ederra. Kanalaren amaieran, eskuineruntz doan "tximinia" belartsu bat hartu eta igoko dugu (5m/II+) ertz-lerro itxura duen erlaitz batera iritsi arte. Azkenengo atal edo luze osoari begigarada orokor bat botatzeko leku aproposa.

Azken txanpa, korridorearen sarrera topatzen.

Zeharkaldi horizontal edo diagonal luzea hurrengo bilgunerarte (zuhaitza), Ondo babestua eta helduleku asko dituena (6m/III). Atal honen lehengo zatia egin ondoren, ezkerreruntz doan "faja" itxurazko balkoi bat hartu behar da, goian (eskuinean) korriodearen sarrerarekin aurrez aurre topatuz. Igoerako bitxikeri ezkutua bapatean abixatu gabe agertuko da.

Korridorean barneratzeko, esku laguntza beharrezkoa den erresalte bat gainditzea geratzen zaigu (II). Edur asko dagoenean ezkutuan geratzen den azken oztopoa, baina bestela, ezkerretik gainditzen dena.

(arkaitz blokea korridorearen erdi erdian, II+ ).

Azken atal honek dauka igoeraren xarma, alpinismo hutsa berriz, eta non? durangaldeko mendi maiteetan.

Korridorearen irteera tontorretik 100m ingurura geratzen da, ibilaldi ederra tontorreraino.

------------------------------------------------------------

 - Iraupena: guztizkoa: 3h 35' (Geldiuneekin)

 - Zailtasuna: Zaila (Neguko materiala)

 - Distantzia: 4,8 Km (+/-)

 - Gorabehera: Gorabehera positiboa: 780m (+/-)

 - Mendi Ibilbidea: Atxarte harrobia - Saukoko arroa - Untzillatx - Eguzkiarre-ko harritza - Atxarte harrobia.

------------------------------------------------------------

Untzillatx bidetik.

Untzillatx: 941m | Saukoko arroa. (Negu giroan).

01/02/2015 | (Hemendik dator...)  Azkenean neguko koloreak etxe ondoan, eta horregatik elurrez estalita dauden mendiak igotzeko aukera aprobetxatzea izaten da zeregin ederrena. Oraingoan,  Atxarte inguruan dauden igoera "klasikoetatik" ihes egin eta Unztillatx-eko Saukoko arrotik gora doan bide zuzena aukeratu dut. Eta nola ez, negu giroan ondo gozatzen. Igoera zuzen eta zikina, baina zer axola dio azken honek! 

Saukoko arroa.

Igoera arrunta: http://giroa.blogspot.com.es/2015/01/untzillatx-941m-saukoko-arrroa.html

Igoeraren deskribapena: Saukoko arroa,  Urrestei eta Arrukoatxen ertzak banatzen dituen kanal bertikal, bedartsu eta ikusgarria da. Neguan, eta elurrez estaltze denean  oso "alpinoa" bihurtzen de igoera dotore eta bertikala.

Behin arroan barneratuta ez dago galtzerik. Urrestei ertzeraino doan bidea hartu eta kanalean barneratzea da errazena. Geroxeago  mendi ibilbidearen edertasun eta txango aipagarriena etorriko da.

Lehenengo metroak ez dira oso erosoak, baina Atxarte inguruko paisaiak, igoera asko handiagotzen du.  Lehenengo txanpan igoera korridore hutsa besterik ez da, erresalte aipagarririk gabeko korridoze luze,  bertikal eta bedartsua. Begiak ondo zabaldu eta argi ibili beharra dago edur eta izotz plakak daudenean,  maldatik bera laban egiteko aukera asko daude eta.

Korridorearen bigarren atalean berriz, Itxuraz barneraezina den baso edo ohian trinkoa aurkituko dugu aurretik;  elorriz, lizarrez eta urrondoz hornitutako baso lodi eta estua. Korridoreko basoan barneratu baino lehen, lehenengo erresalte aipagarriena aurkituko dugu, haitz deseroso bat gaindituta atzean utziko dugun erresaltea. (II+)

Korridorearen bigarren atal hau oso zikina da, urtaro oparoenetan (udaberria eta udan) ez egiteko modukoa. Neguan berriz, zuhaitzek hostoak galtzen dutenez igoerari errastazun puntu bat ematen diote, igoeraren bidea eta ikuspegia erraztuz. Edurrarekin berriz, oso deseroso egiten den zatia luze bat da. (Elurrak aurrera egitea asko zailtzen du, oso atal luze eta gogorra negu inguruan.)

Eskuinean ertz ederra aurkituko dugu, Arrukoatxaren azken luze eta ertz politta. Atxarteko hamildegi eta harrobia iparrean eta Saukoko puntea hegoan, paisai haundiaz disfrutatzeko korridorea.

200 metroko baso zikina igo eta gero kanala zabaldu egiten da, azkeneko zatia, belartsua eta erosoa bihurtuz. Metro batzuk gorago, zeharkaldi horizontal (60m inguru) bat aurkituko dugu,Saukoko arroa bukatzen den tokian hain zuzen. Zeharkaldi harriskutsua, elurraren azpian dagoen belar luzeak elurra ez duelako ondo finkatzen.

Zeharkaldi horizontalaren ondoren, azkeneko metroak tontorraren ekialdeko  ertzeraino erraz egiten dira. Aukeran asko gozatuz. Unztillaitz tontorreraino doan ertza berriz, negu giroan azken zatia asko edertzen du.

Jaitsierarako berriz,Labaroko atera hurbildu eta Eguzkiarreko harritzaren gainean dagoen korridore edo kanala erabiliko dugu. Oso jaitsiera harin eta zuzena Atxarteriano.

------------------------------------------------------------

 - Iraupena: guztizkoa: 3h 35' (Geldiuneekin)

 - Zailtasuna: Zaila (Neguko materiala)

 - Distantzia: 4,8 Km (+/-)

 - Gorabehera: Gorabehera positiboa: 780m (+/-)

 - Mendi Ibilbidea: Atxarte harrobia - Saukoko arroa - Untzillatx - Eguzkiarre-ko harritza - Atxarte harrobia.

------------------------------------------------------------

Zapelatz arrunta (Buteo Buteo) Atxarte inguruan. (Busardo)
<< http://naturmendi.blogspot.com >>

Alluitz: 1.034m | Atxarteko igoera ezagunetik. (negu giroan, elurrarekin jolasean).

2015/01/17 | Azkenengo edurrak solasaldi ederra ekarri digu etxe ondora, eta nola ez, gure mendietan negu giroaz gozatzeko aukera izan dugu. Oraingoan igoera klasikoa atxartetik artolako lepora, ondoren "horiz" markatutako igoera ezberdin bat egiteko. Zailtasujn gabeko igoera ederra, intergune erraz eta ederrakin (II/II+) "Askafe"-ko kanalaren gainean dagoen hertzeraino.

Edurra ez dagoenenan, erraz egiten den igoera ezberdin eta oso lasaia. Eta nola ez, beste egun eder bat Alluitz inguruan! 

Horiz igoera, gorriz jaitsiera.

Aipatzeko, neguko kondizioetan asko aldatzen den igoera dela, eta horregatik negu inguruan ibiltzeko materiala beharrezkoa dela.

Igoeraren argazki batzuk;

Errietalbaso Ipar aurpegia.

 Artolako lepotik gora doan bidetik.

Untzillatx: 941m | Saukoko arroa.

Badira urteak Atxarte inguruan gabiltzala, baina “ez gara sofa erosoak!!"  (LOR)  Eta Untzillatx-eko igoera bikain batekin errepikatzen dut oraingoan, Saukoko arroa, hain zuzen ere. Untzillatx-eko igoera bertikal eta zuzenetarikoena. Azpimarratzeko, Patxi Galé idazlearen laguntza nekaezina, mila esker!

Horiz Saukoko arroa, eta gorriz berriz jaitsieran egindako bidea. (Eguzkiarreko harritza)

Igoeraren deskribapena: Saukoko arroa,  Urrestei eta Arrukoatxen ertzak banatzen dituen kanal bertikal, bedartsu eta ikusgarria da. Behin arroan barneratuta ez dago galtzerik. Urrestei ertzeraino doan bidea hartu eta kanalean barneratzea da errazena. Geroxeago  mendi ibilbidearen edertasun eta txango aipagarriena etorriko da.

Lehenengo metroak ez dira oso erosoak, baina Atxarte inguruko paisaiak, igoera asko handiagotzen du.  Lehenengo txanpan igoera korridore hutsa besterik ez da, erresalte aipagarririk gabeko korridoze luze,  bertikal eta bedartsua.

Horiz Saukoko arroa.

Korridorearen bigarren atalean berriz, Itxuraz barneraezina den baso edo ohian trinkoa aurkituko dugu aurretik;  elorriz, lizarrez eta urrondoz hornitutako baso lodi eta estua. Korridoreko basoan barneratu baino lehen, lehenengo erresalte aipagarriena aurkituko dugu, haitz deseroso bat gaindituta atzean utziko dugun erresaltea. (II)

Korridorearen bigarren atal hau oso zikina da, urtaro oparoenetan (udaberria eta udan) ez egiteko modukoa. Neguan berriz, zuhaitzek hostoak galtzen dutenez igoerari errastazun puntu bat ematen diote, igoeraren bidea eta ikuspegia erraztuz. Edurrarekin berriz, oso deseroso egiten den zatia luze bat da.

Eskuinean ertz ederra aurkituko dugu, Arrukoatxaren azken luze eta ertz politta. Atxarteko hamildegi eta harrobia iparrean eta Saukoko puntea hegoan, paisai haundiaz disfrutatzeko korridorea.

200 metroko baso zikina igo eta gero kanala zabaldu egiten da, azkeneko zatia, belartsua eta erosoa bihurtuz. Azkeneko metroak goikaldeko ertzeraino erraz egiten dira. Unztillaitz tontorreraino dihoan ertza berriz, dibertigarriagoa egiten du azken zatu honek. 

Jaitsierarako berriz, eguzkiarreko harritza erabiliko dugu. Oso jaitsiera harina Atxarteraino.

------------------------------------------------------------

 - Iraupena: guztizkoa: 3h (Geldiuneekin)
 - Zailtasuna: Zaila

 - Distantzia: 4,8 Km (+/-)

 - Gorabehera: Gorabehera positiboa: 780m (+/-)

 - Mendi Ibilbidea: Atxarte harrobia - Saukoko arroa - Untzillatx - Eguzkiarre-ko harritza - Atxarte harrobia.

------------------------------------------------------------

Mugarra: 964m | Ipar Aurpegia | Cara Norte.

2013/06/22 | Igoera gogor eta zuzena Mugarrara, bere aurpegi ezezagunetik. Orain dela denbora asko hasi nintzela Mugarrako Iparraldean dauden aukerak ikertzen, eta igoera eta hurbilketa batzuk egiten, igoera ikaragarri edo aukera polit bat topatuz.

Descripción del recorrido: La ascensión comienza en el merendero "Landaederra" del barrio de Orozketa, tomando una primera pista que baja entre Pinares a "Santa Luzia". Un conjunto de caseríos que conforman este singular paraje. Desde aquí tomaremos una pista que sube por la derecha y que está señalizada con una cruz de piedra, seguiremos por la pista dejando el río "Kataskaerrekea"  y sus cascadas siempre a la derecha.

Hay que dejarse guiar por la intuición, así que no hay perdida. Poco a poco nos iremos acercando a las faldas del Mugarra, primero pasando algunos pinares y fresnedos, para terminar bajo la inexpugnable cara Norte. Una pared vertical de casi 700m aparentemente infranqueable sólo en apariencia.

Desde las faldas iremos buscando la mejor manera de ir ganando altura, pasando por pedreras e inclinados pastos hasta situarnos justo debajo de la "Cavidad" más singular de la cara Norte, conocido como "Koba Baltza" o "Bolaneuziko Kobia".  Durante la ascensión casi todo es intuición y buenos apuntes, con muchas aproximaciones, fotos y mapa.

Es el momento de afrontar uno de los momentos más verticales de la ascensión, un tramo de pastos mixtos siguiendo un sendero de cabras. Con algún paso II+ que impone debido al terreno. Un tramo con forma de escalones grandes. Es en este tramo donde dejaremos justo encima, una pequeña cavidad conocida como "Saikoba", con un acceso bastante vertical.

Tras sobrepasar este tramo de escalones llegaremos a una vira horizontal o faja donde se esconde la cavidad más singular de la Norte del Mugarra; "Kobabaltz". Una autentica joya. Seguiremos caminando por un estrecho sendero en dirección este, un sendero precioso y muy vertical. Justo debajo se encuentran algunas de las paredes más verticales de la Norte. Una zona con un gran parecido al paisaje que podemos encontrar en la cueva de Mari en Anboto. Paso a paso y disfrutando seguiremos en dirección Este hasta llegar  hasta el enorme Anfiteatro adornado con una alfombra de piedras. Una ancha y larga pedrera vertical rodeada de murallones a ambos lados y con un enorme salto al vacío en su parte más baja.

El ascenso continua por la pedrera, evitándola al máximo por su lado más relajado, por la derecha. Hasta llegar al final y observar el corredor por donde subiremos. Un corredor herboso y estrecho de unos 70m con varios resaltes al comienzo y al final. (III). Es indispensable estar habituado a este tipo de terrenos y llevar el material adecuado. Una zona sombría donde apenas llegan los rayos del Sol durante todo el día.

Tras solventar el corredor sólo nos quedará seguir ascendiendo por un singular hayedo en su última pala hasta llegar a la cresta. Ya en la cresta sólo queda disfrutar del paisaje más alpino del Duranguesado.

Para el descenso, bajo directamente por la cresta evitando el sendero clásico que baja hasta Mugarrakolanda, donde tomaré el sendero que baja hasta el Merendero de "Landaederra".

-------------------------------------------------------------
> Tiempo: Total: 3h 15´  
> Grado de Dificultad:  Difícil (Resaltes II+, III / Indispensable Material)
> Distancia: 6,3 Km (+/-)  
> Desnivel: Desnivel Positivo: 700m (+/-)  
> Perfil de la Etapa: Landaederra - Santa Luzia - Faldas Norte del Mugarra - Kobabaltz - Anfiteatro N - Cresta - Mugarra - Mugarrakolanda - Landaederra.
------------------------------------------------------------