Alluitz:1.034m | Labar txikietako ertza. (Eskalada klasikoa).

Oraindik badauzkagu altxor ederrak gure mendietan, Alluitzen hain zuzen. Iparrerantz ematen duen aldean ondo gordetzen den ertz estetiko eta basatia. Eskalada klasikoan egiten den igoera ederra.

Kostatu da, baina kanalaren izena berreskuratzea lortu dugu. Askok Askafe moduan ezagutzen duten leku edo atala, halaxe izendatzen baitu Antonio Ferrer mendizaleak "Crestas del Duranguesado" liburuan. Sagasta eta Axpeko auzoekin hitze egin, eta toponimia berreskuratzeko ahaleginean nabil. Gure baso eta mendietan arbasoek erabilitako izenak berreskuratzeko ahaleginetan. Horregatik, Askafe izena alde batera utzi, eta "Labar txikiak" deituko diogu paraje honi, bere jatorrizko izena baita.

Orduak bota ditut Ferrer eta bere lagunak "Askafe" moduan izendatutako kanalaren babesean, ertzaren aukerak ondo aztertzen. Ertza, Artola-ko lepotik Alluitzera doan bidearen eskuinean aurkitzen da. Labar txikietako kanala-ren ezkerreko horma hain zuzen. Urrunetik oilar gandorra itxura duen ertz estetikoa. 

Igoeraren deskribapena:Ertzaren oinarrira heltzeko aukera asko daude. Baina ertza ondo hartzeko, Artolako lepotik da igoera zuzenena. 

Lehenengo zatia oso erraz igotzen da, eskuak ondo berotzeko leku apropos eta jolasgarria. 50m inguru aurrerago, eskalatzeko materiala prestatu, eta lehenengo bilera jarriko dugu.

Lehenengo luzea ederra eta jolasgarria. Kareharriz osaturiko bi plaka handi eta ederrak. Interguneak ondo babesten dira arteka-trabagailuak erabiliz. Luzea, lepo itxura hartzen duen zati batean bukatuko dugu. Hemen, bigarren bilera jarriz.

"Aipatzeko, lehenengo luzearen erdialdean, aitzinean erabilitako hiltze zahar batekin topo egin dugula. Hiltzea ez da fidatzekoa, oxidoaren eraginez oso itxura eskasa du eta."

Hurrengo gunea hiru luzetan bananduko dugu. Ertz osoaren eskalada eder eta interesgarriena. 30m inguruko hiru luze ederrak, IV+ graduko intergune ugariekin hornitutako luze politak. Eskalada aurrera doala, intergune edo erresalte batzuekin argi ibili beharreko lekua, kareharri apurtu eta itsusia ugaria baita.

Erabilitako materiala: Kaskoa, arnesa, 60 m soka, arteka trabagailu, trabagailu mekaniko, zintak eta espresak.

Bosgarren bileratik gora ensamble moduko eskaladan segituko dugu. Ertzaren azken zatiarekin gozatuz. Paisaia dotorea Alluitzen bihotzean.. Materiala batu, eta Alluitz tontorrera heltzeko biderik zuzenena hartuko dugu.

Zirkuluan ertzaren kokapena.

Ertza.

Elgoin:1.243m | Ipar-ekialde aurpegia. (Anboto).

2016/04/23 | Urte asko dira Anboto sakonetik gora eta behera gabiltzala. Orain askok Anbotoko KM Bertikala izenez ezagutzen duten igoera. Anboto sakona bailara, mesedez ez ahastu.

Laukian Elgoineko ertz eta Ipar-ekialdea.

Batzutan igotzen, ete beste batzutan jaisten; baina beti Elgoien-ko ipar-ekialde ezkutuari interes handiz begiratu izan diot. Orduak bota ditut Zabaletan, frailian eta Kurutzetan; Elgoineko atal ezkutu hau aztertzen. Debekuak amaitu eta gorputza negian ondo berotzeko leku aparta.

Azkenik, hiruzpalau igoera eder izan dira Elgoineko aurpegi ezkutu honetan. Aipagarriena, Zabaletatik gora doan igoera zuzen eta bertikala. Elgoineko bi ertzen artean igarotzen dena, zati basati eta ederra.

Elgoineko Ipar-ekialde aurpegia; Hasiera, Arrazola edo Axpe auzoetatik izan liteke. Zabaleta ingurura igo arte. Bide oso ezagunak dira eta honi buruz gutxi idatziko dut.

Zabalate inguruan hasten da aipagarriena. Anbotora doan igoera edo bidea ezkerrean utzi eta igoera direktuena hartuko dugu. Elorriz jositako zelai bertikalak zeharkatuz.

Gora goazela, Anboto sakoren perspektiba zoragarriaz gozatuko dugu. Frailia, eta bere tontorretik Anbotora doan ertza ere ondo bereizten da. Nola edo hala gora metroak egin, eta pixkanaka Elgoineko Ipar-ekialdeko ertzak elkartzen diren puntura helduko gara. Behetik, eta lehenengo begiradarekin, igaroezina ematen duen horma mixtoa.

Igoeraren krokisa.

Belarrez eta harriz osaturiko horma bertikala. Hurbiltzen goazela, gero eta argiago ikusiko dugu igoeraren lehen irtengune edo resaltea. Pausu oso aereo-a. Gora eginez zeharkatu, eta ezkerrean Pilatos-en behatza deritzon harkaitza aurkeztuko zaigu. Behatz forma duen harri kuriosoa. Gora eginez segituko dugu, eskuinera doan korridore eder batetik.

Paisai basatia, eta nola ez, ahuntzen bizileku dotorea. Honegatik, materiala derrigorrezkoa da horrelako igoeretan, Goitik jaisten diren harri inkontrolatuak ugariak dira eta.

Pioletak ere, asko laguntzen du, gora egiteko orduan behar diren bultzada seguruak egiteko.
( Pioletak neguko kondizioetan bakarrik? Zergatik? )

Hiruzpalau irtengune edo erresalte errazak zeharkatu eta azpian daukagun amildegiaren perspektiba ederra bihurtuko da. Konturatu gabe, eskuinean aurkitzen den ertzean izango gara. Eta nola ez, igoeraren pil pilean.

Orain, ehun urtetik gora duten pagoen artetik ertzetik gora egingo dugu. Atal zoragarri eta misteriotsua. Metroak aurrera eginez ertza zerbait lasaitzen da, eta Kurutzeta tontorretik behera doan kanala eskuineko amildegian aurkeztuko zaigu. Talaia aparta.

Igoerarako erabili izan dugun ertz zabal hau,  Kurutzetatik Elgoinera  doan ertz ezagunaren azpian bukatzen da. Belardi-txo eder bertikal batean, Anboto Sakona osoa miresteko leku aparta.

Aurretik edo goian, hurrengo eta azken atal aipagarriena. Eskuinerantz doan tximenea/korridore diagonala, oso zati aereo eta arriskutsua. Aipatzeko, irtengune-aren erdialdean arteka ezaugarri ugari topa ditzakegu luzea ondo babesteko.

Irteera edo azken atalak  Elgoin-eko tontorraren eskuinaldera ematen du, azpian amildegi ikaragarria,
eta egindako igoeraren perspektiba osoa edukiz.

Mapa.

Jaitsierako, Anbotora doan ertz ederra jarraituko dugu, tontorra ukitu eta Anboto sakonetik igotzen den bide klasikotik jaitsiz.

Frailiaren ertza.

Anboto Sakona.

Untzillatx: 941m | Algorriko kanal eta diagonala.

2016/01/26 | Denok ezagutzen ditugu Untzillatx-eko hegoaldean aurkitzen diren eskalada bideak, eskaladan gozatzeko leku aparta. 

Informazio ederra aurki dezakegu Untzillaitz-Sur izenez ezagutzen den web orrialdea: http://www.untzillaitz-sur.com/

Mendebalde aurpegi ezezaguna, igoera deseroso eta alpinoak ondo gordetzen dituen alde ezkutua.

Sei hilabetez eskalada debekuak ondo babesten duen txokoa. Untzillatx-eko beste bitxikeri bat.

Untzillatx-eko hego mendebalde aurpegia; Igoera Mañaria behean hasiko dugu, harrobien ondo ondoan (Durangoko irteera ondoan). Larreakapanaga baserrira doan bidea hartu eta segituan aldapa gora eginez. Baserritik Unztillatx tontorrera dioan bide klasikoa hartuko dugu, 15 minutu inguru geroago lehenengo harritzarekin topa eginez. Pinu artean eta bidearen eskuinean somatzen den harritza zabala. Harritza gainetik nola edo hala pasatu eta pinudi aldapatsu batetik segituko dugu. Untzillatx-eko lehenengo hormak azpi azpitik zeharkatuz.

Aurrera goazela, basoak desagertu eta harri eta hormak hartzen dute protagonismo osoa. Harritza multzoak behin eta berriz zeharkatuz. Ekialderuntz segituko dugu, Algorriko kanalaren bila. Kanal zabal eta estetikoa, ezkerrean horma handi batez apainduta, eta eskuinean berriz, ertz zorrotz batekin babestua.

Kanal luze eta gogorra, harritza handi batez ondo estalia. Zailtasun puntu batekin igotzen den kanala. (Fraileburu-ko ertza inguruan amaitzen den kanala).

Kanelatik Mugarraren ikuspuntua ederra aurkezten zaigu, igoera erabat apaintzen. Kanalaren azken txangoan, eta ezkerreko horma handien artean, ezkutuan, aurkitzen da hurrengo zatia.

Ezkerrerantz eta diagonalean doan igoera polita. Kataluinan, Pedraforca-ko (Pollego Inferiorior) diagonalaren antza hartzen du (Hau errazagoa). Diagonalean gorantz egingo dugu, lepo hantza duen zati batera heldu arte.

Paisaia hemendik zoragarri eta basatia bihurtzen da, ahuntzen, sai, eta arranoen bizileku ederra. Harriz inguratutako zatia, eta kaos itxura hartzen duena.

Orain bidea desagertu eta intuizioak hartzen du protagonismo oso osoa. Astiro, gora egin eta Fraileburutik datorren ertza aurkituko dugu aurrez aurre. Lenago, tximenea edo korridore mixto batetik gora eginez.

Araututako gunea Untzillatx Mendebaldean (B-5).

Ertza ondo igotzen da eta zabal zabala aurkezten zaigu aurretik. Berriz Kaos itxura duen ertza, harri handi eta blokez osaturiko atala. Astiro astiro gorantz egin eta hurrengo zati aipagarrienera helduko gara. Obelisko itxura duen bloke baten azpian kokatu, eta ezkerretik irteten den tximenea mixto batetik igoko gara, arrakala ugariak dituen erresaltea erosoa (III).

Erresalte bertikala behean utzi eta berriz eskuekin laguntzarekin gora egingo dugu. Oraingoan, plakak dira nagusi. Kurutzeta azpira heldu baino lehen, ondo igotzen den gunea. Azpian, hamildegia. Eta Algorriko kanalaren ikuspegi ederra.

Kurutzeta sektorea eskuinean utzi, eta ezkerretik gora zuzen doan korridore bat igoko dugu. Eskuekin gozatzeko azken metroak. Eta gutxira, ertzaren gainean aurkituko gara.  Mañanaritik datorren igoera klasikoaren bidearekin bat eginez. Untillatx-eko tontorreraiño metro batzuk bakarrik falta zaizkigu.

Jaitsierarako berriz, Mañarira doan bide klasikotik jaitsiko gara.

 Larreakapanaga eta Untzillatx, bidetik.